استخراج آنتی‌بیوتیک از دل دریاچه‌های شور کشور

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، امروزه یکی از مشکلات ایجادشده در درمان بیماری‌های عفونی، وجود میکروارگانیسم‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها است. بنابراین کشف منابع جدید جهت تولید ترکیبات فعال زیستی با ویژگی ضدمیکروب می‌تواند خدمت بزرگی بـه درمـان بیماری‌های عفونی و کاهش معضل میکروارگانیسم‌های مقاوم چند دارویـی باشد. در این راستا به نظر می‌رسد گروهی از موجودات میکروسکوپی که اکتینومیست خوانده می‌شوند، بتوانند به‌عنوان منابعی ارزشمند و قابل اتکا عمل کنند.

• مجله آشنایی با عفونت 

اکتینومیســت‌هــا، گــروه بــزرگ و متنــوعی از باسیل‌های گـــرم مثبـــت هستند که محیط زنـدگی آن‌ها، خـاک بـوده و بسیاری از آن‌ها، علاوه بر ویژگـی ســاپروفیتی یا گندخواری، قابلیــت بیماری‌زایی نیز دارند. این میکروارگانیسم‌ها عموماً بـه علـت متابولیسـم فعـال می‌توانند متابولیـت هـای مختلفی از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، آنزیم‌ها، ویتامین‌ها، هورمون‌های رشـد، عوامـل ضـد سـرطانی و دیگـر ترکیبات فعال زیستی را تولید کنند. از میان این باکتری‌ها، جنس استرپتومایسس در مقایسه بـا دیگـر جنس‌ها توانایی بیشتری در تولید متابولیـت هـای گونـاگون بـا خــواص ضــدباکتریــایی و ضــدقــارچی نشــان داده اســت.

گروهی از محققان دانشگاه آزاد اسلامی در رابطه با این موجودات میکروبی، تحقیقی انجام داده‌اند که هدف از آن بررسی ویژگی متابولیت‌های ضدمیکروبی تولیدشده توسط انواع نمک‌دوست این میکروب‌ها بوده است.

در این مطالعه توصیفی، ۵۱ اکتینومیست نمک‌دوست از ۱۱۵ نمونه آب و رسوبات نمکی دریاچه‌های آران بیدگل و مهارلو جدا شده و جهت تولید متابولیت‌های ضدمیکروبی مورد ارزیابی قرار گرفتند.

محققان ایرانی در بررسی‌های انجام‌شده مشاهده کردند که متابولیت‌های ضدمیکروبی جدیدی به‌وسیله اکتینومیست‌های نمک‌دوست تولید می‌شوند که برای استفاده آن‌ها در درمان عفونت‌ها، نیاز به آزمون‌های درون تنی وجود دارد و این آزمون‌ها، بایستی در دیگر تحقیقات گنجانده شوند.

در این رابطه، مجید باصری صالحی، محقق گروه میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و همکارانش می‌گویند: «نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان داد که از ۵۱ اکتینومیست نمک‌دوست جداشده، ۳ جدایه به‌خوبی قادر به تولید متابولیت‌های ضد میکروبی بودند. این متابولیت‌ها توانستند باکتری‌های باسیلوس سرئوس، استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا آلبیکنز را کنترل کنند. هر چند روی باکتری‌های سودوموناس ایروجینوزا و ای کلای تأثیری نداشتند».

با این‌ حال، محققان اظهار کردند: «یافته‌های تحقیـق ما نشـان داد که اکتینومیست‌های گوناگونی در مناطق مختلـف نمکـی ایـران وجـود دارد کـه قـادر بـه تولیـد متابولیـت‌هـای ضدمیکروبی گوناگونی هستند. ساختارهای گوناگون چنین مواد ضدمیکروبی می‌توانند بر اساس اقلیم‌های مختلـف متفــاوت باشنــد».

باصری صالحی معتقد است: «متابولیــت‌هــای ضــدمیکروبی جداشــده در این تحقیــق، طیــف اثــر ضــدمیکروبی متفاوتی داشتند کـه به‌ احتمال‌ زیاد بـه سـاختارهای متفاوت آن‌ها بـا ترکیبـاتی شبیه بـه آنتی‌بیوتیک‌های پپتیدی، وابسته است».